Nieuws


Hoge Raad zet politiek aan tot wetgeving

Staats- en Bestuursrecht, Water.
04-07-2013

Waarom wijst de Hoge Raad in het ene geval een wetgevingsbevel categorisch af en probeert hij in het andere geval wel degelijk een wetgevingsproces in gang te zetten? Op die vraag probeert Geerten Boogaard antwoord te geven in de dissertatie waarop hij vorige maand promoveerde. Aanleiding voor het onderzoek was het Waterpakt-arrest waarin de Hoge Raad tien jaar geleden oordeelde dat een bevel tot vaststellen van een formele wet buiten zijn bevoegdheid ligt. Het arrest gaat over de implementatie van de Europese Nitraatrichtlijn, die varkensboeren vergaande beperkingen oplegt in het uitrijden van varkensmest, om te voorkomen dat de nitraatwaarden in het grondwater te hoog worden. ‘De Nederlandse overheid liep niet zo hard met die implementatie,’ vertelt Boogaard. Daarop stapten natuurorganisaties naar de rechter om implementatiewetgeving af te dwingen. De hoogste rechter besliste uiteindelijk dat de Hoge Raad de wetgevende macht niet kan bevelen om bepaalde wetgeving te schrijven, ook al staat de eisende partij volledig in haar recht. Tegenover deze schijnbaar onverbiddelijk weigering staan twee andere arresten waarin de Hoge Raad wel degelijk druk zette achter nieuwe wetgeving. Het gaat om het arrest over de toelating van vrouwen tot de SGP-kieslijsten en het zogeheten arbeidskostenforfaitarrest. Boogaard heeft onderzocht wat de achtergrond is van deze paradox. Het laatstgenoemde arrest draait om discriminatie in de regels omtrent het forfait. Boogaard: ‘De Grondwet impliceert dat elke wetgeving die tot discriminatie leidt, buiten toepassing moet blijven. De Hoge Raad overwoog dat dat een leemte zou opleveren die de wetgever eigenlijk moet opvullen, maande de wetgever tot spoed en dreigde desnoods zelf regels te vormen.’ Bij het SGP-arrest drong de rechter erop aan dat de Staat (wetgevende) maatregelen zou nemen, aldus Boogaard. Als de wetgever verzaakt, dan kunnen er twee dingen aan de hand zijn, vervolgt hij. ‘De wetgever is zich niet bewust van een lacune, of hij wil die om politieke redenen eenvoudigweg niet opvullen.’ In het eerste geval kan een opmerking over die onwetendheid door de rechter de wetgever wakker schudden. Bevelen is dan niet nodig. In het tweede geval is het maar zeer de vraag of een formele wetgevingsopdracht zou helpen. Boogaard: ‘Als de politiek echt niet wil, dan zijn er verschillende manieren om zo’n opdracht naast zich neer te leggen: de zaak laten rusten door een studiegroep in te stellen bijvoorbeeld. Het vermogen van de politiek om niets te doen kan zelden worden overschat.’ Stel dat de Hoge Raad wel een formeel bevel zou uitvaardigen en de politiek volgt dat niet op, wat dan? Zal de Hoge Raad Kamerleden laten opsluiten om de wetgeving alsnog af te dwingen? ‘Dat zou het instituut natuurlijk in grote verlegenheid, zo niet diskrediet brengen,’ zegt Boogaard. ‘En dat lijkt mij de reden waarom de Hoge Raad niets wil weten van een formeel wetgevingsbevel.’ Maar tegenover die schijnbaar rigide afwijzing staat dus ook ruime jurisprudentie die toont dat de Hoge Raad wel informeel druk uitoefent om regelgeving tot stand te laten komen. ‘Dat betekent dat het voor bijvoorbeeld brancheorganisaties wel degelijk zin heeft om lacunes in de wetgeving aan te vechten.’ Bron: sconline, 27 juni 2013 Wetgeving: Grondwet Publicatiedatum 03-07-2013 Nummer 2013/383


« Terug naar overzicht nieuws

Volg ons op

Scherp in Bestuursrecht linkedinScherp in Bestuursrecht twitterRSS

Nieuwsbrief

Vul hieronder uw e-mailadres in en wij informeren u over de ontwikkelingen op ScherpinBestuursrecht.

      Social Media

Image3
                                                       Scherp in Bestuursrecht

Image1

Image2

OpMaat_Mobiel
app met de Nederlandse wet- en regelgeving


Tip van de maand

Bestuursrecht en ICT   
 
Image8
 
 
 
 











Downloads

JB+-symposium.pdf
application/pdf - 93.3kB JB+ symposium 2012