De leer van de formele rechtskracht houdt in dat als een besluit eenmaal onaantastbaar is, niet meer ter discussie kan worden gesteld of dat besluit rechtsgeldig of rechtmatig is. Dat leverde soms problemen op—voornamelijk als de last evident niet rechtmatig was. Dan kon het bestuursorgaan immers (gelet op de formele rechtskracht) in feite een dwangsom invorderen die hem eigenlijk niet toekwam. Hetzelfde gold voor het kostenverhaal bij bestuursdwang. Maar nu is er een ontsnappingsluikje.