Veel delicten worden tegenwoordig met bestuursrechtelijke procedures gesanctioneerd. Dergelijke buitengerechtelijke sanctietoepassing heeft de afgelopen decennia zozeer een vlucht genomen, dat inmiddels kan worden gesproken van naast elkaar bestaande sanctiestelsels. De afkalvende positie van de rechter daarbij baart zorgen, zo blijkt uit dit themanummer van tijdschrift Justitiële Verkenningen. Als het gaat om de rechtsbescherming, de waarheidsvinding en de beoordeling van de kwaliteit van bewijsmiddelen is het de vraag of die voldoende aandacht krijgen in buitengerechtelijke procedures.

Deze editie van Rechtstreeks, een periodiek van de Rechtspraak, gaat over transparantie en legitimiteit. Binnen de Rechtspraak is onderzoek gedaan, hoofdzakelijk via gesprekken met rechters en raadsheren. Welke vormen kan transparantie aannemen en hoe werken die vormen in op vertrouwen in de rechterlijke macht?

Het ministerie van Justitie & Veiligheid gaat experimenteren met andere procedures bij echtscheidingen. Op grond van de ervaringen daarmee kan een nieuw stelsel voor gefinancierde rechtsbijstand worden ontwikkeld. Het ministerie beschrijft op welke problemen de gefinancierde rechtsbijstand stuit en benoemt vier oplossingen.

Zo'n 10 jaar geleden werd de 'civilologie' in Nederland geïntroduceerd, als verzamelterm voor rechtsgeleerd onderzoek naar de interactie tussen empirie en privaatrecht. Wat is er terechtgekomen van die beweging?

De rechtspraak met betrekking tot de uitleg van rechtshandelingen wordt als complex ervaren. In dit artikel worden voorstellen tot vereenvoudiging en verduidelijking gedaan. Daarbij wordt onder meer ingegaan op de Haviltex-maatstaf, de cao-norm en de verschillende nuances op het gebied van de uitleg van onderhandelingen in rechtspraak van de Hoge Raad.