Onlangs maakte de Rechtspraak de agenda voor de komende drie jaren bekend. Een van de doelstellingen van de Rechtspraak is een grotere tevredenheid te bewerkstelligen onder professionals over de (digitale) toegankelijkheid van rechtspraak. Mooie doelstelling, hoewel volgens mij nu al heel veel juridische professionals tevreden zijn over de digitale toegang tot jurisprudentie. Als er nog iets te verbeteren valt, dan zou ik zeggen dat de zoekmachine van Rechtspraak.nl beter moet en dat in 2018 minimaal alle uitspraken die aan het papier worden toevertrouwd ook via Rechtspraak.nl beschikbaar moeten zijn. Dat was en is nog steeds niet het geval. Zo constateren regelmatige gebruikers van de Vakliteratuurdienst van Recht.nl dat bijvoorbeeld het Gerechtshof Amsterdam nogal eens uitspraken doet die slechts op papier beschikbaar zijn, en niet online.

Wetsartikelen bij uitspraken Rechtspraak.nl
Ik zou ter vergroting van de tevredenheid van professionals over de ontsluiting van rechtspraak mijn pijlen niet zozeer richten op de toegankelijkheid van de uitspraken, maar op de digitale inbedding van die uitspraken in de juridische context. Hiermee bedoel ik te zeggen dat op Rechtspraak.nl gepubliceerde uitspraken verrijkt moeten worden met verwijzingen naar de wetsartikelen die van belang zijn voor de uitspraken. Dat gebeurt nu vaker niet dan wel. Ik zou zeggen: altijd doen. En dan dient bij voorkeur verwezen te worden naar de versie van de artikelen zoals die van toepassing is voor de uitspraak.

Wetten linken aan uitspraken
Als dit systeem van kruisverwijzingen ook gebruikt gaat worden door Wetten.overheid.nl, dan wordt het leven van de professionele jurist echt een stuk aangenamer. Belandt hij via Rechtspraak.nl op een uitspraak, dan is hij een muisklik verwijderd van voor de uitspraak relevante regelingen. Loopt de route via Wetten.overheid.nl, dan kan hij snel de uitspraken inzien waarbij een gevonden wetsartikel een (hoofd)rol speelt. Dit zou perfect passen in het beeld dat de overheid voor ogen heeft bij de ontwikkeling van een enorme databank van aan elkaar geknoopte data: wetten, jurisprudentie, parlementaire geschiedenis en gerelateerde (externe) informatie.

Artikelen koppelen aan wetten en uitspraken
Het lijkt dan slechts nog een kleine stap verder en ook de digitale juridische doctrine heeft in dit systeem zijn plaats gevonden. Ik zou zeggen dat op zijn minst alle juridische artikelen en boeken geschreven door personen in dienst van de (semi-)overheid, daar waar dat mogelijk is, ook gekoppeld moeten worden aan wetten, regelingen en/of uitspraken. Hun geestesproducten moeten vrij toegankelijk zijn voor alle belastingbetalers. Dit past in de ontwikkeling die staatssecretaris Dekker voor ogen heeft bij zijn proeftuin voor gratis wetenschap. En zo ontstaan de contouren van een open juridische kennisinfrastructuur waarin kwalitatief hoogwaardig juridisch materiaal aan elkaar geknoopt is en waarbinnen het makkelijk en snel navigeren is. De 62 hoogleraren die onlangs aan de bel trokken over het (wetenschappelijk) juridisch uitgeven, worden hiermee op hun wenken bediend.

Rechtspraktijk, wetenschap en uitgevers blij
Welke rol spelen de uitgevers daarin? De geschetste ontwikkeling maakt hen alles behalve werkloos. Zij hebben jaren ervaring opgebouwd met het verzorgen van redacties en het redigeren van teksten. Dat kunnen zij blijven doen—in dienst van de open juridische infrastructuur, dat wel. Daarnaast kunnen zij met de grote hoeveelheid vrij beschikbare juridische informatie nieuwe producten maken: informatieproducten, maar zeker ook softwareproducten. En dat is precies waar de uitgevers naar toe willen, althans: de grootste juridische uitgeverij wel. Iedereen blij.