Mijn oude baas aan de Erasmus Universiteit, Richard De Mulder, was een van de eersten in Nederland die schreef over jurimetrie, de empirische bestudering van het recht—een discipline die zich bezighoudt met de (juridische) ervaringswereld, net als de empirische economie en de sociologie. Het was jammer voor De Mulder dat er in zijn tijd weinig of geen digitale juridische data voorhanden waren, hetgeen het beoefenen van jurimetrie lastig maakte. Dat is vandaag de dag wel anders. De digitale ontsluiting van juridische informatie heeft met de komst van het internet een enorme vlucht genomen. Nadat in 1995 de parlementaire stukken online zijn gezet op Overheid.nl, volgde aan het einde van de vorige eeuw Rechtspraak.nl met alle uitspraken van de hoogste rechters in ons land en een selectie van relevante uitspraken van de lagere gerechten. In 2002 werden de Nederlandse wet- en regelgeving en de verdragen hieraan toegevoegd op Wetten.overheid.nl. Het mooie daarbij is dat ook gelijk nagedacht is over \\L5standaarden en identifiers voor deze juridische gegevens. Dat maakt het zoeken naar en het uitwisselen en koppelen van juridische gegevens makkelijk en efficiënt. Ook het doen van onderzoek wordt hierdoor eenvoudiger.

Juridische doctrine naar het publieke domein
Een logische volgende stap is dat ook de doctrine naar het publieke domein gaat verhuizen. Daarmee is de juridische kennisset compleet en vrij toegankelijk beschikbaar. De weg daar naartoe is al ingezet. Zo publiceren steeds meer advocaten juridisch-inhoudelijk goede stukken niet meer in tijdschriften die achter een betaalmuur staan, maar op hun eigen website of blog. Hiernaast roepen universiteiten steeds meer om open access (ze voegen nog niet echt de daad bij het woord) en vanzelfsprekend plaatst ook de overheid steeds meer stukken online—ook als deze zijn geproduceerd door ingehuurde commerciële bureaus.

Doctrine identifier en echt open access
Die doctrine komt dus ook wel online, hoewel er nog wel wat hobbels te nemen zijn. Zo zou het mooi zijn als er ook een standaard komt ter ontsluiting van artikelen en commentaren: een identifier die het makkelijk maakt een artikel of commentaar terug te vinden en die bovendien aangeeft waar een artikel is gepubliceerd, op papier en online. Daarnaast moeten universiteit af van de gouden route naar open access en direct stoppen met onderhandelen met de uitgevers. De artikelen moeten gewoon onmiddellijk online. Open access moet een plicht worden, zoals hoogleraar Jan Blommaert van de Tilburg University het zo mooi stelt. Daarbij staat kwaliteit natuurlijk voorop, ook bij open access. Dat is echter geen enkel probleem, ook al zijn er wetenschappers die beweren dat open access en kwaliteit niet samen gaan. Een opvatting waarmee zowel Blommaert als ondergetekende het volstrekt niet eens zijn.

Juridische big data
Uiteindelijk wordt dan het juridische informatiedomein van en voor juristen en is (bijna) alles online en vrij toegankelijk, en zou De Mulder 'los' kunnen met zijn jurimetrie. Dat laatste zal echter niet gebeuren, want hij is tegenwoordig vaker op de tennisbaan te vinden dan achter zijn computer. Bovendien denken mensen vandaag de dag bij zo'n grote hoop juridische gegevens niet aan jurimetrie maar aan big data, of misschien beter, aan legal big data. Ze denken ook niet aan jurimetristen, maar aan econometristen die in samenwerking met juristen big data-technieken loslaten op dit soort datasets.

Legal data scientist
Ik moest op mijn beurt denken aan een artikel uit Harvard Business Review met de intrigerende titel 'Data Scientist: The Sexiest Job of the 21st Century'. Een artikel dat gaat over de toenemende hoeveelheid data en de kansen die dat biedt voor verbeterde en nieuwe innovatieve informatieproducten. Deze kansen moeten echter wel gezien worden. Daarvoor moet een beroep gedaan worden op wat men noemt data scientists. Gezien het feit dat de hoeveelheid data snel toeneemt en er ongetwijfeld vele mogelijkheden zijn om nieuwe en andere producten te bedenken, is er behoefte aan heel veel data-wetenschappers. Er is echter één probleem: waar zijn deze mensen? Daartoe worden waar ook in de wereld nu opleidingen uit de grond gestampt. In Nederland hebben zowel de universiteiten van Eindhoven als die van Tilburg inmiddels een heus Data Science Center. Het laatste is daarbij voor ons juristen heel interessant, want dat is opgericht door econometristen en juristen, een combinatie die onvermijdelijk is om goede big data-technieken voor het Nederlandse juridische domein te ontwikkelen. Technieken die wel eens veel meer informatie uit de grote hoop juridische gegevens kunnen halen, dan we nu kunnen dromen. Is het vak van legal data scientist daarmee sexy? Absoluut, maar dan wel in de betekenis van boeiend en uitdagend!