Een Zuidasjurist heeft het makkelijk. Hij weet niet beter of een juridisch document, waar dan ook gepubliceerd, is in zijn digitale bibliotheek beschikbaar. Vaak kan men dan ook nog eens makkelijk klikken van het ene juridisch relevante document naar het andere. Van een uitspraak naar een wet, dan weer naar een tijdschriftartikel en binnenkort misschien zelfs naar een digitaal boek. Normaal is dat natuurlijk niet. Althans, misschien wel voor de Zuidassers, maar zeker niet voor de duizenden eenpitters en de vele kleine kantoren. Deze kantoren hebben vaak hooguit enkele abonnementen en meestal niet eens digitaal. Klikken op papier is nog altijd kansloos, maar het kunnen klikken naar slechts enkele beschikbare bronnen binnen een schamel digitaal abonnementje zet ook geen zoden aan de dijk. Gelukkig voor de juristen die zich minder abonnementen kunnen veroorloven, wordt door verschillende partijen hard gewerkt aan het aan elkaar knopen van met elkaar verwante juridische documenten. En deze gelinkte documenten zijn vaak voor (bijna) niets beschikbaar.

Linken van wetten aan andere documenten
Zo heeft het recent geruisloos verbeterde Wetten.nl nu een uitermate handige functie die het mogelijk maakt de relaties van een wetsartikel in beeld te krijgen. Het gaat hierbij om andere wetten, AMVBs, ministeriële regelingen, regelingen ZBO en PBO, jurisprudentie en officiële overheidspublicaties. Zo had artikel 35 van de Wet bescherming persoonsgegevens medio juni 2016 ruim \\L390 relaties, waarvan een dikke 40 uitspraken. Dit betekent dus dat het zoeken naar uitspraken die een relatie hebben met een wetsartikel heel eenvoudig wordt. U begint bij een wetsartikel, klikt op relaties en u vervolgt de weg naar voor het artikel relevante uitspraken. U heeft geen Google of Rechtspraak.nl meer nodig, lijkt het. 'Lijkt het', omdat artikel 35 Wbp is voorzien van een substantiële hoeveelheid links naar jurisprudentie—misschien wel bijna alle uitspraken die betrekking hebben op dit artikel. Een artikel als artikel 10 Auteurswet is echter gelinkt aan slechts 1 uitspraak. Zonder enig nader onderzoek durf ik te beweren dat die ene uitspraak niet de enige op Rechtspraak.nl gepubliceerde uitspraak is over dit wetsartikel. Er moet dus nog wel even doorgewerkt worden aan de relaties. Deze functie is desalniettemin een grote stap voorwaarts die het leven van de zoekende jurist een stuk eenvoudiger maakt.

Overigens is niet alleen een relatie gelegd met andere relevante juridische documenten. Wetten.overheid.nl biedt nu ook de mogelijkheid om van elke beschikbare wet met een paar klikken van de muis een oudere versie op te roepen. Deze wordt vervolgens getoond naast de geldende versie, waardoor vergelijking makkelijk en snel gaat.

Linken van uitspraken aan literatuur
Ook op Recht.nl wordt steeds meer informatie aan elkaar geknoopt. Als u bijvoorbeeld op de Recht.nl-site stuit op de uitspraak van de Hoge Raad over de positie van vennoten bij het faillissement van een vof zoals gepubliceerd \\L6in het Journaal Ondernemingsrecht, dan ziet u direct onder de samenvatting van het tijdschrift 17 andere verwijzingen staan naar de betreffende uitspraak. Dit geeft niet alleen aan dat het een uitspraak van belang is, u heeft gelijk een overzicht van over de uitspraak verschenen literatuur. U kunt doorklikken naar die andere tijdschriften om de daar geplaatste samenvattingen van artikelen of annotaties te lezen. Hierbij komt het bovendien steeds vaker voor dat niet alleen de samenvatting beschikbaar is, maar tevens de \\L7volledige tekst van een artikel of een mogelijkheid het \\L8artikel te bestellen. Via Recht.nl zijn namelijk duizenden eerder in tijdschriften gepubliceerde artikelen vrij beschikbaar en zijn artikelen van Kluwer, Sdu, ANWB (Verkeersrecht), Uitgeverij Paris en andere uitgevers te bestellen.

Linken van duiding aan nieuws
Op Recht.nl wordt niet alleen via een in een tijdschrift gepubliceerde uitspraak de mogelijkheid geboden meer duiding te krijgen; ook nieuwsberichten worden verrijkt met bronnen. Dat gebeurt op het moment van publicatie, maar ook daarna! Het is een continu proces. Zo kan een nieuwsbericht enkele maanden na publicatie verrijkt zijn met tal van links naar bronnen van diverse pluimage: tijdschrift, blog, uitspraak, richtlijn, rapport, krant. Het bericht over het recht om niet vergeten te worden (Google/Spain) is hiervan een mooi voorbeeld met ruim 20 hyperlinks. Voor gebruikers van Recht.nl en lezers van de Recht.nl-nieuwsbrief een schat aan extra informatie. Een nieuwsbericht met enkele links kan daarmee uitgroeien tot een goed bruikbaar dossier.

Link recht?
Het moge duidelijk zijn: het informatieleven van een jurist wordt steeds aangenamer, ook dat van een niet aan de Zuidas gevestigde jurist. Steeds makkelijker, sneller en goedkoper kan een jurist tot de kern komen. Is een uitspraak gevonden, dan is het steeds minder een probleem deze op waarde te schatten en kan men gelijk doorklikken naar nadere informatie en daarover beschikken zonder dat dit tot substantieel hogere (informatie)kosten leidt. Is een wet gevonden, dan is met een paar muisklikken bekend welke uitspraken en andere juridische documenten een link hebben met de wet.

Ik ga er wel van uit dat wetten.overheid.nl met terugwerkende kracht alle (belangrijke) uitspraken toevoegt als relatie aan de wet waarop de uitspraken betrekking hebben. Het feit dat dit in samenwerking moet met Rechtspraak.nl zal daarbij een complicerende factor zijn. Als het maar gebeurt, zou ik zeggen. Anders is het een leuke tool, maar zul je als gebruiker toch altijd het onzekere gevoel hebben, dat mogelijk niet alle relaties toegevoegd zijn, waardoor het link is volledig te vertrouwen op deze gekoppelde rechtsdocumenten. Aan de andere kant is die onzekerheid (nog) niet alles gevonden te hebben iets van deze digitale tijden. Een nieuwe zoektocht met andere woorden en een andere zoekmachine kan altijd weer een nieuwe interessante treffer opleveren. Juridische intuïtie?