Juridisch zoeken is tegenwoordig vooral juridisch klikken. Waarom? Simpel, omdat steeds meer organisaties Nederlandse juridische documenten door middel van hyperlinks aan elkaar knopen. Een door een jurist gevonden relevante wet of uitspraak leidt daarom niet tot meer nieuwe zoekopdrachten, maar wordt gevolgd door kliks op bij de wet of uitspraak genoemde bronnen zoals andere wetten en uitspraken, richtlijnen, verordeningen, en - met dank aan open access - steeds vaker ook artikelen en annotaties.

Wetten.nl verrijkt
Het is al jaren zo dat op Wetten.nl bij wetsartikelen zogenaamde wetstechnische informatie wordt verstrekt. Deze informatie biedt een overzicht van regelgeving die betrekking heeft op het gevonden artikel, van artikelen of vergelijkbare teksten die verwijzen naar het gevonden artikel, en van verwijzingen naar voor het wetsartikel relevante Kamerstukken en Staatsbladen. Een bezoeker klikt dus eenvoudig en snel naar achtergrondinformatie bij een wetsartikel.

En niet alleen deze informatie wordt verstrekt. Het is mogelijk nog weinig mensen opgevallen, maar een klik op het meeste rechtse icoontje (het raampje met luxaflex) achter een wetsartikel op Wetten.nl heeft een pagina met relaties van het betreffende artikel als resultaat. Een klik op dit icoontje achter bijvoorbeeld artikel 3:92 Burgerlijk Wetboek laat een pagina zien met een groot aantal uitspraken waarin dit betreffende artikel een rol speelt, zoals onder meer het \\L5Hoge Raad-arrest Rabobank/Reuser waarin eigendom onder opschortende voorwaarde wordt erkent.

Recht.nl verrijkt
Ook is het al heel lang zo dat Recht.nl voor gerechtelijke uitspraken de relevante informatie voor haar gebruikers op een rij zet. Een zoektocht via Google of via de zoekmachine van Recht.nl naar de uitspraak waarin de Hoge Raad stelt dat het faillissement van een vennootschap onder firma niet ook het faillissement van de vennoten impliceert, doet de zoeker belanden op een \\L6Recht.nl-overzichtspagina behorend bij die uitspraak. Via deze pagina kan de volledige tekst van de uitspraak ingezien worden, zoals deze ook op Rechtspraak.nl beschikbaar is. De pagina biedt via de tab ‘referenties vakliteratuur’ echter veel meer. Aangegeven wordt of er op Recht.nl nieuwsberichten verschenen zijn over de uitspraak, het geeft aan in welke tijdschriften de uitspraak is besproken of genoemd, welke van die publicaties vrij beschikbaar zijn op het internet, en de pagina bevat een overzicht van (oudere) uitspraken waarnaar in de uitspraak is verwezen en een overzicht van latere uitspraken die hebben (terug)verwezen naar deze uitspraak van de Hoge Raad. Ook hier klikt een bezoeker dus makkelijk door naar voor de uitspraak relevante informatie.

Het is dan ook vreemd dat onlangs in het Nederlands Juristenblad te lezen viel dat de Amerikanen (uiteraard zij weer) ons ver voor zijn en ‘al’ toepassingen gebruiken waarbij na een zoekopdracht niet alleen een lijst met zoekresultaten wordt weergegeven, maar ook de onderlinge verbanden worden getoond.

Rechtspraak.nl verrijkt
Dat wordt in Nederland dus ook gedaan en sinds kort niet alleen door Wetten.nl en Recht.nl, maar inmiddels ook door de Rechtspraak. Afgelopen week werd via Rechtspraak.nl namelijk wereldkundig gemaakt dat de via deze site ontsloten uitspraken voortaan in twee varianten beschikbaar zijn: de normale, officiële uitspraak in ‘platte’ tekst en een zogenaamde ‘verrijkte’ uitspraak. Als een bezoeker klikt op de link ‘verrijkte uitspraak’ verschijnt een nieuwe versie van de uitspraak waarin hyperlinks staan naar de juridische bronnen waarnaar wordt verwezen in de uitspraak. Dat kunnen andere uitspraken zijn, maar ook links naar wetsartikelen, Europese regelgeving of internationale verdragen. Mooi is dat bij deze verrijking rekening is gehouden met het feit dat ten tijde van de uitspraak een bepaalde versie van een wet geldig was. Een klik op een in een uitspraak genoemd wetsartikel brengt een bezoeker dus (in de meeste gevallen) bij de versie van de wet die gold ten tijde van de uitspraak. Op Rechtspraak.nl vindt u de links naar de verrijkte uitspraken bij elke uitspraak onder 'Vindplaatsen'.

Alle juridische documenten verrijkt?
Zo wordt het weer mooier op het vrij toegankelijke juridische internet, wordt er weer meer waarde toegevoegd aan deze informatie en wordt duidelijk dat we echt niet over de plas hoeven te kijken voor mooie juridische informatietechnologische toepassingen. Dat kunnen we zelf ook. Als de Tegenpartij nog zou bestaan, zou de woordvoerder van Justitie zeggen: 'Geen gezeik, we maken zelf alle juridische teksten rijk!'.

Is met de toevoeging van verwijzingen aan uitspraken van Rechtspraak.nl het einddoel bereikt? Nee, er zijn nog talloze andere juridische documenten waarin veelvuldig wordt verwezen naar andere documenten maar waarin geen links te vinden zijn. Neem bijvoorbeeld Kamerstukken. Ook kan er nog wel enige intelligentie worden toegevoegd aan de verwijzingen zodat men bijvoorbeeld in één oogopslag ziet welke aan een wet gerelateerde uitspraak belangrijk is. En tevens zou het fijn zijn als daar waar naar literatuur wordt verwezen in Kamerstukken en uitspraken ook deze teksten direct in te zien zouden zijn. Maar mooi is het al wel!