Column: Raad van State, mag het een onsje meer duiding zijn?
Alle uitspraken van Rechtspraak.nl hebben een inhoudsindicatie. Sommige kort, andere lang, sommige verduidelijkend, andere de lezers totaal in de mist achterlatend. Hofleverancier in de laatste rubriek is de Raad van State. Waarom? Ik zou het niet weten
Topuitspraak, onduidelijke inhoudsindicatie
Neem bijvoorbeeld de hoogst genoteerde uitspraak van de Raad van State in de jaarlijst 2017 Staat en bestuur van Recht.nl: ECLI:NL:RVS:2017:2081. De inhoudsindicatie is als volgt:
'Bij brief van 13 juni 2016 heeft Interbest een verzoek ingediend om de minister te veroordelen tot vergoeding van schade die zij lijdt en zal lijden als gevolg van het op 30 september 2014 vastgestelde Tracébesluit A1 Bunschoten-Hoevelaken, in samenhang bezien met het niet nakomen van een in een brief van de minister van 2 februari 2015 vervatte toezegging.'
Zegt u maar waar deze uitspraak over gaat. Ja, er is een brief geschreven waarin de minister wordt verzocht schadevergoeding te betalen. Veel verder dan dat zal niemand komen. Even de koppen snellend op de ECLI-overzichtspagina van deze uitspraak blijkt dat deze uitspraak gaat over de bevoegdheidsverdeling bij een onrechtmatige overheidsdaad. Zou het nu zo ingewikkeld zijn geweest om dat er even bij te zetten? Blijkbaar.
60.000+ uitspraken zonder of met een nietszeggende inhoudsindicatie
De 61.793 uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) bestuderend, blijkt dat deze in het prille begin van Rechtspraak.nl vaak helemaal geen inhoudsindicatie hadden en dat de Afdeling op een zeker moment bedacht heeft de eerste alinea in de uitspraak onder het kopje 'Procesverloop' als inhoudsindicatie toe te voegen. Dat kan—naar ik aanneem—automatisch en is dus goedkoop.
Ik vraag me dan wel af, is er dan niemand bij de Raad van State die enige duiding toevoegt aan uitspraken, en zo ja, waarom staat die duiding dan niet gewoon op Rechtspraak.nl? Zo nee, zou het dan geen idee zijn een houtsnijdende inhoudsindicatie te gaan maken en deze ook online te zetten? Is voor iedereen handig. Intern bij de Raad van State, extern voor de bezoekers van Rechtspraak.nl.
Basisinformatie rechtsstaat moet openbaar en duidelijk
Is het bovendien niet zo dat jaren geleden—in 1997—in de nota 'Naar toegankelijkheid van overheidsinformatie' al is gezegd dat de basisinformatie van de democratische rechtsstaat, waaronder uitspraken, openbaar en zo toegankelijk mogelijk moet zijn. Openbaar zijn de uitspraken van de Afdeling wel, maar toegankelijk? Misschien digitaal toegankelijk, inhoudelijk niet. En ook dat is een onderdeel waaraan de basisinformatie moet voldoen. Er staat letterlijk in de nota:
'duidelijkheid: de informatie moet, qua inhoud, context en presentatie, zo begrijpelijk mogelijk zijn.'
Een ding is zeker, dat geldt voor uitspraken van de Afdeling zeker niet.
Dure inhoudsindicaties toch toevoegen
Dat de Raad van State zich er makkelijk vanaf maakt, snap ik overigens wel, want kijkend naar het jaarverslag van de Raad van State van 2017, zijn er in dat jaar 12.838 uitspraken afgehandeld en hadden er dus ook net zoveel inhoudsindicaties geschreven moeten worden. Dat zijn er gemiddeld 35 per dag—een aanzienlijk aantal en daardoor kostbaar. Dat zou overigens binnen de perken gehouden kunnen worden als men de toevoeging van inhoudsindicaties beperkt tot alleen die uitspraken die Rechtspraak.nl halen. Dat zouden er dan in 2017 (slechts) 2.390 geworden zijn: nog maar 6,5 per dag, waarbij ik ervan uitga dat er binnen de muren van de Raad van State geen inhoudsindicaties rondslingeren. Want als dat het wel geval is, dan lijkt het me een kwestie van exporteren van de indicaties van de database van de Raad van State naar die van Rechtspraak.nl.
Zoals het nu gaat, kan het echter niet verder. Het is de rechtsstatelijke plicht van de Afdeling te zorgen voor adequate inhoudsindicaties.
Ik kijk ernaar uit!